Baskoniako Dukerria

Euskal Herriko historia
Historiaurrea eta Antzinaroa Euskal Herriko historiaurrea Goi Paleolitoa Epipaleolitoa Neolito eta Kalkolitoa Brontze eta Burdin Aroak Erromatarren garaia
Erdi Aroa Antzinaro Berantiarra Baskoniako dukerria Orreagako gudua (778) Musulmanen okupazioak Iruñeko Erresuma Nafarroako Erresuma Nafarroako Erresumaren inbasioa (1199-1200) Ahaide nagusiak Erdi Aroko krisialdia Nafarroako Erresumaren konkista
Aro Modernoa Nafarroako konkista Sorgin ehizak Matxinadak
Aro Garaikidea Antzinako Erregimenaren krisia Frantziako Iraultza Konbentzioaren Gerra Foruen amaiera Ipar Euskal Herrian Foruen amaiera Hego Euskal Herrian Napoleondar Gerrak Karlistaldiak Borboien berrezarkuntza Industrializazioa Eusko abertzaletasuna Lehen Mundu Gerra Espainiako Gerra Zibila Bigarren Mundu Gerra Frankismoa 1980tik aurrera
Kronologiak EHko historiaren kronologia Nafarroako errege-erreginen zerrenda
i e a

Baskoniako Dukerria (baita Waskonia eta geroago Gaskoiniako dukerria) VII. mendean sortutako marka frankoa zen, Akitaniako mugetan baskoiak (Vascones) kontrolpean izateko. Novenpopulania izeneko antzinako probintzia erromatarra eta, garai jakin batzuetan behintzat, Pirinioen hegoaldeko eta Iruñea inguruko eskualdea ere barnean hartu zituen.^[1]

IX. mendeko frankoen erresumako guda zibil eta matxinaden ondorioz, behin betiko galdu zuten boterea Pirinioez hegoaldeko lurraldeetan. Orduz geroztik, Pirinioetako bi aldeak bereizi egin ziren: hegoaldean independenteak eta iparraldean, Gaskoinia, frankoen mende, izenez bederen, nahiz eta IX. mendearen bigarren erdian eta X. mendeetan de facto independente izatera heldu.

1. ↑ Collins, Vita Hludovici Imperatoris liburuaren bere komentarioetan: Luis Errukitsuak Pirinioak zeharkatu zituen Iruñean gauzak bere onera ekartzeko, orduko Gaskoiniako markaren zati bat zela aditzera emanez.